خشکسالی همه جا هست. در تمام دشتهایی که پیش از این اتراقگاه عشایری بودند؛ جایی که آنها از گرمای طاقت فرسای دشتها به دامنههای زاگرس پناه میبردند و نشانی میجستند از سرسبزی. اما امسال هرم خشکسالی تفیدهتر از کویر بر کرانههای زاگرس نیز سر ساییده است.
در این میان نباید تنها نگران خشکسالی باشیم. این واقعیت که میزان بارندگی در کشور بسیار اندک بودهاست و به تعبیر کارشناسان نسبت به سالهای آبی، نزولات آسمانی در کمترین حدبود، هنگامی نگرانکننده میشود که خبر کوچ زودهنگام عشایر شنیده میشود.
خشکسالی خیلی زودتر از همیشه عشایر را به مناطق ییلاقی رهسپار کردهاست.
از طرفی، در پی خشکسالیهایی که طی چند سال گذشته در مناطق مختلف کشور رخ داد و در سالجاری نیز شدت بیشتری گرفت، بسیاری از مراتع کشور، دچار فقر شدهاند.
هرچند فقر مراتع در طول سالهای گذشته چندان جلوهای بیرونی نیافت و تاثیر چندانی بر دامداری برجای نگذاشت اما انتظار میرود که با کوچ زود هنگام عشایر به مراتع و فقر ناشی از بروز خشکسالی در مراتع مختلف، اینبار مراتع کشور آسیبی جدی ببینند.
مسلما کوچ زودهنگام عشایر فشار مضاعفی بر مراتع وارد میکند که اثرات خشکسالی از یک سو و چرای زودرس از طرف دیگر موجب تخریب مراتع در بخشهای مختلف میشود.
هرچند برخی اقدامات سازمان جنگلها و مراتع توانستهاست، برخی مشکلات برای رفع این بحران تازه را حل کند. سازمان جنگلها و مراتع با خرید دامهای غیرمولد و مسن از عشایر، توانستهاست گامی مثبت در این راستا بردارد.
نتیجه بلافصل این اتفاق در چراگاههای کشور اما چه میتواند باشد؟
همانطور که تاکنون براساس آمار منتشر شده از سوی سازمانهای مختلف، کاهش تولید بسیاری از محصولات کشاورزی در پی بروز خشکسالی را شاهد بودیم، امسال سال خوبی برای تولیدات عشایر نخواهد بود.
در سالجاری، انگار باید به مانند کاهش تولید در بخشهای کشاورزی شاهد کاهش تولید در بخش تولید گوشت و لبنیات و پشم باشیم.
البته این موارد تنها مشکلات فراروی عشایر نیست. نبود راههای مناسب دسترسی به ییلاق، کشتارگاههای صنعتی و فروش دام زنده خسارات بسیاری را به آنان وارد میکند.
همچنین بهدلیل نبود چراگاههای غنی، آنان در تامین علوفه مورد نیاز دام خود با مشکل جدی روبهرو هستند.
بر این اساس انتظار میرود که مسئولان علاوه بر توجه بیشتر به عشایر آنهم به مناسبت بروز خشکسالی اقداماتی جدی در راستای تامین نیازهای آنان انجام دهند تا ضررهای ناشی از خشکسالی اندکی کاهش یابد.